رید (RAID)، که مخفف عبارت Redundant Array of Independent Disks است، تکنولوژی‌ای است که با ترکیب چندین هارد دیسک فیزیکی، یک یا چند واحد منطقی ذخیره‌سازی را ایجاد می‌کند. هدف اصلی این فناوری، افزایش عملکرد (performance)، پایداری (reliability) و ظرفیت (capacity) است.

انواع رید (RAID Levels)

رید به سطوح مختلفی تقسیم می‌شود که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. انتخاب نوع رید بستگی به نیازهای شما برای سرعت، امنیت داده و هزینه دارد.

RAID 0 (Striping)

  • عملکرد: RAID 0 داده‌ها را به بلوک‌های کوچکتر تقسیم کرده و به صورت موازی روی چندین دیسک می‌نویسد. این کار باعث افزایش چشمگیر سرعت خواندن و نوشتن می‌شود.

  • امنیت داده: این سطح هیچگونه افزونگی یا امنیت داده‌ای ندارد. اگر یک دیسک از کار بیفتد، تمام داده‌های روی آرایه از بین می‌روند.

  • کاربرد: مناسب برای کارهایی که سرعت در اولویت است و داده‌ها قابل بازسازی هستند، مانند ویرایش ویدئو یا ذخیره‌سازی فایل‌های موقت.

  • حداقل تعداد دیسک: ۲ دیسک.

RAID 1 (Mirroring)

  • عملکرد: در RAID 1، یک کپی کاملاً یکسان از داده‌ها روی حداقل دو دیسک ذخیره می‌شود. این سطح سرعت نوشتن را کاهش می‌دهد، اما سرعت خواندن می‌تواند بهبود یابد.

  • امنیت داده: این سطح بالاترین سطح امنیت را در برابر از دست رفتن داده‌ها فراهم می‌کند. اگر یک دیسک از کار بیفتد، دیسک دیگر به کار خود ادامه می‌دهد و هیچ داده‌ای از دست نمی‌رود.

  • ظرفیت: ظرفیت کل آرایه برابر با ظرفیت یک دیسک است، زیرا نصف فضای ذخیره‌سازی برای کپی داده‌ها استفاده می‌شود.

  • حداقل تعداد دیسک: ۲ دیسک.

RAID 5 (Striping with Parity)

  • عملکرد: RAID 5 داده‌ها و اطلاعات اضافی (Parity) را به صورت بلوک‌های کوچک روی حداقل ۳ دیسک مختلف توزیع می‌کند. این ترکیب، سرعت بالا و امنیت داده را به صورت متعادل فراهم می‌کند.

  • امنیت داده: این سطح می‌تواند از کار افتادن یک دیسک را تحمل کند. اگر یک دیسک خراب شود، داده‌های آن با استفاده از اطلاعات Parity روی دیسک‌های دیگر بازسازی می‌شود.

  • ظرفیت: ظرفیت کل آرایه برابر با مجموع ظرفیت دیسک‌ها منهای ظرفیت یک دیسک است (مثلاً برای ۳ دیسک ۱ ترابایتی، ظرفیت ۲ ترابایت خواهد بود).

  • حداقل تعداد دیسک: ۳ دیسک.

RAID 6 (Striping with Dual Parity)

  • عملکرد: RAID 6 مشابه RAID 5 است، با این تفاوت که از دو بلوک Parity استفاده می‌کند. این کار به قیمت کاهش کمی سرعت نوشتن، امنیت را به شدت افزایش می‌دهد.

  • امنیت داده: این سطح می‌تواند از کار افتادن همزمان دو دیسک را تحمل کند.

  • ظرفیت: ظرفیت کل آرایه برابر با مجموع ظرفیت دیسک‌ها منهای ظرفیت دو دیسک است.

  • حداقل تعداد دیسک: ۴ دیسک.

RAID 10 (RAID 1+0)

  • عملکرد: RAID 10 ترکیبی از RAID 1 و RAID 0 است. ابتدا داده‌ها به صورت RAID 1 آینه‌سازی (mirror) شده و سپس آرایه‌های آینه‌سازی شده با استفاده از RAID 0 به صورت نواربندی (stripe) در می‌آیند. این سطح بهترین عملکرد و امنیت را ارائه می‌دهد.

  • امنیت داده: می‌تواند از کار افتادن چندین دیسک را تحمل کند، تا زمانی که دیسک‌های خراب از یک جفت آینه‌ای نباشند.

  • ظرفیت: ظرفیت کل برابر با ۵۰ درصد ظرفیت کل دیسک‌ها است.

  • حداقل تعداد دیسک: ۴ دیسک.

RAID سخت‌افزاری در مقابل نرم‌افزاری

  • رید سخت‌افزاری (Hardware RAID): از یک کنترلر اختصاصی (مانند کارت PCIe) برای مدیریت آرایه استفاده می‌کند. این روش عملکرد بهتر و قابلیت‌های بیشتری مانند Hot-swapping (تعویض دیسک در حال کار) را فراهم می‌کند، اما پرهزینه‌تر است.

  • رید نرم‌افزاری (Software RAID): از پردازنده و منابع سیستم عامل برای مدیریت آرایه استفاده می‌کند. این روش ارزان‌تر است، اما ممکن است عملکرد سیستم را تحت تأثیر قرار دهد.

RAID یک راهکار عالی برای افزایش پایداری و عملکرد است، اما جایگزین پشتیبان‌گیری (Backup) نیست. در صورت وقوع فاجعه‌هایی مانند آتش‌سوزی یا خرابی همزمان کل سیستم، داده‌ها ممکن است از بین بروند.